De gemakkelijkheidsoplossing : ontslag

Tijdens onze boekvoorstelling op 18 oktober 2011 bij Kluwer in Mechelen deelde Ivan De Witte, ceo van Hudson Benelux en voorzitter van AA Gent, zijn inzichten over demotie en remotie. “Ik denk dat remotie in dezelfde organisatie moeilijk ligt”, zei hij, “het is niet onmogelijk, maar diegenen die er in slagen om te removeren binnen hetzelfde bedrijf, zijn eerder uitzonderingen”.

Dat wil zeggen dat remotie vaak eindigt in ontslag. Dat is best opmerkelijk, want uit onze cases blijkt niet dat dit een vaste regel is. Ontslag is eigenlijk "the easy way out” waarbij de werkgever er zich gemakkelijk vanaf maakt en geen moeite doet om de werknemer (zijn know how, ervaring, netwerk, ...) aan boord te houden. Ook de werknemer moet een inspanning doen om aan de remotie te werken. Trouwens, niet iedereen kan zich een ontslag permitteren.

Wanneer je met demotie geconfronteerd wordt, is het vooral zaak je huiswerk te maken: even stil te staan bij jezelf en je af te vragen: what makes me tick? Wat krijgt me ’s morgens uit mijn bed en maakt dat ik fluitend naar mijn werk trek? 

Doe je deze oefening het beste vanuit een werkende of vanuit een werkloze positie? Los van de grote emoties, lijkt de werkende positie een interessantere optie. Daarbij komt dat je tijdens een economische crisis best even vast houdt aan wat je hebt en je niet in een onzeker avontuur stort, zeker als je een gezin hebt. 

Een illustratie.

Frank koos vrijwillig voor demotie omdat hij ziek werd van de stress. Zijn werkgever zag in dat hij als manager in een zeer benarde situatie terecht gekomen was: deeltijds werken, verbouwingen, een stel kleine kinderen en een zware verantwoordelijkheid op het werk. Frank’s werkgever communiceerde dat ook zo: “Frank, we begrijpen je situatie, je bent voor ons bedrijf een zeer valabele en gewaardeerde werkkracht, we willen je niet kwijt”. Frank keerde terug naar de werkvloer, maar krijgt nog steeds kansen om manager te worden in de toekomst. Zijn werkgever stimuleert hem daarin.

Joris zette gedwongen een stap terug, hij maakte de balans op en zag dat hij geen deel meer wou uitmaken van het bedrijf waarvoor hij werkte. Er waren te veel dingen gebeurd en gezegd. Hij nam ontslag en werkt nu in een totaal andere omgeving waar hij zich heel erg thuis voelt en opnieuw gelukkig is.

Het zijn slechts twee voorbeelden, maar het punt is vooral: of je je remotie nu zoekt in je eigen bedrijf of op een ander, veel, zo niet alles, hangt af van twee factoren: één: heb je je huiswerk gemaakt? En twee: hoe gaat je werkgever om met je de- en remotie? Doet hij de moeite naar zijn werknemer te luisteren, hem te respecteren, te waarderen en biedt hij realistische toekomstperspectieven? 

Want dat laatste maakt of die werknemer nog gelooft in zijn werkgever en bereid is zijn vertrouwen en motivatie te geven. Afscheid nemen van elkaar in de vorm van ontslag, is makkelijk. De echte uitdaging voor de werkgever schuilt erin van een demotie een succesvolle remotie te maken.

Geremoveerde schapen!

Dinsdagavond 18 oktober 2011 werd ons boek officieel voorgesteld bij uitgeverij Kluwer in Mechelen.

Jef Staes (http://www.eoi.be/) kocht een boek en gaf ons twee stuks van het zijne “Ik was een schaap” in ruil. “Ik wil niet dat je een boodschap in je boek schrijft”, zei Jef, “ik schrijf ook niets in mijn boek, ik wil er eerst met jullie over praten tijdens een etentje en daarna schrijven we iets in elkaars boek”. We behoren nu eenmaal tot een Bourgondisch volk, voor eten zijn we dus altijd te vinden. Jef had een gevoelige snaar geraakt: we waren heel nieuwsgierig naar zijn boek. Deze week hebben we het beiden verslonden: Bob in bed en ik op de trein. We waren enorm verrast: eigenlijk ijveren wij voor hetzelfde!

Ik hoor u al denken: wat heeft remotie nu met schapen te maken?

Wel, alles! Als u Jef’s ideeën niet kent, neem ik even de vrijheid u heel kort in te wijden. Dit is het derde boek in een reeks waarin Jef vertelt over een maatschappij in verandering: we evolueren van 2D naar 3D. Een samenleving die draait rond innovatie en de inzet van talenten. Maar dat is eenvoudiger gesteld, dan gedaan. Want 3D managers moeten 3D bedrijven aansturen waar vaak nog heel wat 2D mensen zitten die dus allemaal mee de bocht moeten nemen.

In zijn huidige boek gaat hij met dat idee verder, als je 3D managers wilt, moet je ze uiteraard ook opleiden: en daarvoor heb je 3D onderwijs nodig.

Het huidig onderwijssysteem is echter nog niet zo ver: we werken niet rond de ontwikkeling van individuele talenten, maar serveren eenheidsworst (we gaan even heel kort door de bocht). Jef’s stelling is dat passie vaak gefnuikt wordt binnen het huidig onderwijssysteem nog voor ze echt kan opflakkeren. Het is iets wat Katrin Van Bladel, personal coach, ook zei in ons boek: je moet kinderen leren kijken en luisteren naar zichzelf. Alleen door regelmatige reflectie leren ze ontdekken waar hun talenten en hun passie liggen. En alleen door dit aan te leren en op vaste tijdstippen te doen, kan je vermijden dat deze kinderen later worden gedemoveerd.

Eigenlijk zou je kunnen stellen dat demotie tot het 2D tijdperk behoort en remotie tot het 3D tijdperk, namelijk dat doen waar je passie en je talenten liggen. Of misschien is demotie een middel om 2D managers te dwingen naar 3D te evolueren?

Bij elke pagina die ik in Jef’s boek omsloeg, werd ik opstandiger. Ik herken het systeem dat Jef beschrijft, ik ben ermee opgegroeid.

Met een hoogbegaafde, dyslectische zoon hou ik als moeder mijn hart vast voor de toekomst. In het klassieke onderwijs stevent hij recht op een demotie af. Het watervalsysteem, weet u wel. Mijn zoon mag dan wel weten waar zijn passie ligt, gaan 2D leerkrachten ervoor zorgen dat hij die kan waarmaken? Hoe gaan zij ervoor zorgen dat mijn zoon onderweg de passie niet verliest?

De schapen van Jef en remotiecurve van Bob en Tanja zitten mooi op dezelfde golflengte. Misschien kunnen we onze boeken in een duo verkopen, Jef? Wanneer gaan we samen eten?

Remotie maakt wat los

Bij een papieren boek hoort anno 2011 een digitaal verlengstuk. Meer dan één zelfs. Een website, een Facebookpagina, een Twitteraccount, een blog en veel, veel mails. Ik dacht begin juli: “het ei is gelegd”, het boek is af, maar nee, toen begon het pas. Mijn wederhelft schoolde zich in ijltempo bij, een opleiding e-marketing bij Lieven van Expert Academy (bedankt Lieven!) en zoonlief schreef zich in voor een cursus Photoshop. Vrienden werden erbij gehaald: wat moet er op zo’n site (bedankt Filip), hoe doe je dat, hoe geraak je op een hoger niveau in Google, enz? Ik zat er bij en keek ernaar. Ik moet toegeven, ik ben niet echt technisch onderlegd, ik kan een knoop aan een hemd naaien (die krijg je er in geen 100 jaar meer af) en een kadertje aan de muur hangen, maar van social media ken ik echt niets. Voor een communicatiespecialist kan dat tellen, ik weet het, maar ik zeg ook altijd tegen klanten: begin er niet aan als je niet weet hoe het werkt. En nog belangrijker: weet dat het heel veel werk vraagt, je moet er bakken tijd in steken. Als je er dus mee begint, moet je doorzetten. Je moet met de regelmaat van de klok een mening produceren of je er nu één hebt of niet. Dus, laat je bijstaan want connecteren loont.

Het verbaast mij hoeveel reacties die social media opleveren. Positieve en negatieve. Hartverwarmende wensen omdat je een huzarenstukje geschreven hebt. Je ontdekt opnieuw mensen die je al lang uit het oog verloren was, de tol van teveel tegelijkertijd. Af en toe ook een sneer. Dat mensen die een demotie niet kunnen plaatsen, verbitterd worden, mochten we dus aan den lijve ondervinden. Ik denk dan, als je niks doet, kan je ook niets verkeerds doen. Kritiek hoort er nu eenmaal bij.

Het verbaast u waarschijnlijk niet, maar ik was aardig verrast toen mijn zoon me zei dat hij de remotiepagina op Facebook geliked had. Meteen ziet iedereen in zijn netwerk op zijn prikbord dat hij een fan is. Als ik het dus goed heb, ja hoor, leken bestaan nog, begin je met één pagina en in geen tijd krijgt half België dit op zijn bord. Geweldig is dat. Misschien moet ik toch eens kijken of er nog plaats is op Facebook ;-)

Remotie in de media

Ongelofelijk, zovele enthousiaste reacties gisteren, naar aanleiding van de media-aandacht voor ons boek. We hebben bedankingen gekregen dat we het taboe op "een stap terug zetten" durven doorbreken. Ook reacties van mensen die duidelijk nog worstelen met hun carrièrewending. Alle respect daarvoor, want een aantal verhalen is inderdaad niet fraai. Net omdat het een taboe is en omdat werkgever en werknemers er moeilijk over praten, loopt het soms fout af.

Het is duidelijk dat demotie ingrijpt op je persoonlijkheid, op je waardigheid. Als je als werkgever nog verder wil met deze medewerker, moet je focussen op de (emotionele) relatie. Coaching kan hier wonderen verrichten. Waarom is er wel outplacement bij ontslag en geen begeleiding bij demotie? Een ontslag is soms makkelijker te verteren omdat het een duidelijk breekpunt is. Bij demotie is dat minder makkelijk te vatten. Meer daarover later.

Wie meer wil lezen, herbeluisteren en herbekijken, kan op de mediapagina van onze site terecht http://www.remotie.be/in-de-media Vooral de getuigenis van Peter Leyman in DeOchtend slaat spijkers met koppen.
 

Waar is ze nu weer mee bezig?

Toegegeven, ik pas niet meteen in het klassieke plaatje. Op mijn cv staat regelmatig een andere job en naast die hoofdactiviteit ben ik met 1000 andere dingen bezig. Waarom ook niet?

Enerzijds is het leven veel te boeiend om je te concentreren op één aspect, anderzijds werkt mijn geest zo snel dat er altijd nog wel iets uitdagends bij kan. Het is waarschijnlijk erg vervelend voor mensen die graag andere mensen proberen te catalogeren. Waar is Tanja nu mee bezig? Ha, ze werkt aan de Vrije Universiteit Brussel en wil een doctoraat maken over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en reputaties. Het vakje MVO dus.

Kom ik onlangs iemand tegen die me enthousiast vraagt wat me vandaag bezig houdt. “Een boek”, zeg ik. Ik heb net samen met mijn partner een boek geschreven. Oh, over MVO? Nee, over demotie, of beter Remotie. Over wat? Ik kon het letterlijk op haar gezicht aflezen: “waar is ze nu weer mee bezig?” Haar reactie verwonderde mij, want eigenlijk staat demotie niet zo ver van MVO. Ja, ik hoor u al denken, tegenwoordig is alles MVO. Wel, niet alles maar dit wel, volg even mee.

Stakeholdermanagement

MVO staat of valt met stakeholdermanagement. De werknemers zijn één van de keystakeholders van een bedrijf.  Een goede relatie met hen uitbouwen is dan ook van cruciaal belang: werknemers zijn in staat je bedrijf op een hoger niveau te tillen, of je onderneming te kelderen. Zij bepalen ook voor een groot deel je reputatie. Want ze gaan elke dag naar huis, naar hun familie, vrienden, hun netwerk, die hen vraagt: “zeg, waar ben jij zoal mee bezig?”. Het antwoord op die vraag maakt van jou een geweldige of een vreselijke werkgever en dat verhaal gaat rond.

Voor een HR-dienst is het een zegen om een promotiegesprek te houden. Een ontslaggesprek is iets minder aangenaam, maar daar wordt doorgedreven op getraind. Een demotiegesprek is echter een ander paar mouwen. Want bij demotie wil de werkgever graag verder met zijn werknemer. Maar hoe hou je die werknemer gemotiveerd voor een job op een lager niveau? Dat betekent dat je je respect voor de werknemer moet uitdrukken, hem wijzen op zijn verdiensten, hem helder uitleggen waarom dit gebeurt, hem eerlijke toekomstperspectieven bieden en vooral naar hem of haar luisteren.

MVO gaat over zo’n relaties uitbouwen en als werkgever je verantwoordelijkheid nemen. Een boek over demotie past precies in dit plaatje, of niet?

Aftellen

't is aftellen naar begin oktober. Een jaar geleden is Tanja begonnen met research en interviews. Van idee naar boek...

Een boek en veel meer

Ons boek ligt op dit moment op de drukpersen. Nog enkele weken en we doorbreken het taboe via de media, lezingen, onze site (www.remotie.be), deze blog, Twitter, Facebook, ... Om die allemaal te koppelen hebben we dit weekend een ontdekkingstocht afgelegd langs vreemde html-codes, widgets, gadgets, ... Alweer veel bijgeleerd.