Langer werken wordt gezien als een probleem voor werkgevers
en werknemers: maar eigenlijk is het een algemeen maatschappelijk probleem. We hebben
nood aan een andere mindset: langer werken is geen issue, het is een FEIT. Pas
dan kunnen we kijken naar oplossingen. En die oplossing zit niet in WAT maar in
HOE? Waar het echt om gaat, is hoe doe je dat, langer werken?
Even een akkefietje van de baan ruimen. Een leeftijdsbewust personeelsbeleid? Daar
zijn we al lang voorbij. We moeten niet enkel focussen op ouderen, we moeten
een personeelsbeleid uitstippelen voor ALLE werknemers, met plaats voor jong en
oud. Iedereen weet dat een organisatie die uitsluitend bestaat uit jonge
haantjes of uitsluitend uit oude wijzen gedoemd is. Een mix houdt beide groepen
alert.
De negatieve vooroordelen tegenover oudere werknemers
vliegen ons om de oren. Even voor alle duidelijkheid: niet alle ouderen zijn oud/t,
er zijn heel veel individuele verschillen. Hen allemaal over één kam scheren,
is onrechtvaardig. Waar ligt het probleem? Ouderen zouden niet mee kunnen in de
ratrace en ze zijn te duur. Wel, niet alleen oudere werknemers hebben het
moeilijk om te volgen. Meer en meer jongeren worstelen met de ratrace. Ze zijn op
zoek naar een evenwichtige work-life balance en hebben geen zin om nog te
rennen. Dit is dus geen fenomeen van oudjes alleen.
Dat ouderen te duur zijn, komt omdat loon gekoppeld wordt
aan anciënniteit. Als we dit loskoppelen, gaan we voor loon naar werken, niet?
Dat betekent dat we misschien wel af zijn van dure oudjes, maar dan krijgen we
een ander fenomeen: dure jongeren. Uiteraard is het zo dat we vanaf 45 jaar
aftakelen, eerst nog gezapig, later tegen een hels tempo. Maar dat betekent
niet dat oudjes niets meer waard zijn. Op oudere leeftijd ontwikkelen mensen
andere competenties die jongeren niet hebben en waar werkgevers nood aan
hebben. Ze zijn bijvoorbeeld in staat om problemen vanuit een helikopterview te
bekijken, waardoor er meer inzicht en doorzicht komt. Ze beschikken over een
uitgebreider netwerk. Laten we hun wijsheid en hun kalmte niet vergeten. Klein detail: als we vanaf vandaag alleen nog
in jonge enthousiaste creatievelingen gaan investeren, dan zijn we er aan voor
de moeite. Jongeren veranderen graag van werk, oudjes zijn een pak
trouwer.
Demotie
Het langer-werken-debat gaat gemakshalve te snel over een
praktijk die in het bedrijfsleven dagelijks gebruikt wordt en waarop nog altijd
een taboe rust. Demotie, een functieverlaging, kan een oplossing zijn om oudere
werknemers langer aan het werk te houden. Op die manier halen we de druk en de
stress van de job. Demotie is een opportuniteit, alleen beseffen we dat nog
niet ten volle.
Studies wijzen op de positieve bijdrage van inhoudelijke
jobveranderingen. Nieuwe verantwoordelijkheden zetten oudere werknemers aan tot
langer werken. Dat loon hierbij een
struikelblok kan zijn, is vooral een probleem van vakbonden. Als u het de individuele
werknemer vraagt, primeert werktevredenheid en work-life balance boven loon.
Trouwens, loon an sich is erg beperkend. Het is nuttig in deze context het hele
rewardpakket eens onder de loep te nemen, dat biedt zeker nog wat uitdagingen.
Waar het schoentje bij demotie vooral wringt, is de
maatschappelijke perceptie. Promotie wordt nog teveel gekoppeld aan succes. Demotie,
daarentegen, draagt het stigma van de mislukking. U wil toch geen mislukkeling
genoemd worden? Daarbij komt dat er ook een communicatieprobleem schuilt in
demotie: de werkgever weet eigenlijk niet hoe hij dat moet uitleggen. En laat daar
nu net de sleutel liggen! Als de werkgever erin slaagt een demotie uit te
leggen met respect voor de persoon en met waardering voor de prestaties van de
werknemer dan is die laatste misschien in staat de demotie als een stap vooruit
te zien. Als we hier nu nog een psychologisch contract aan verbinden dat in
verhouding staat tot de realiteit en gericht is op de lange termijn, dan komen
we er misschien nog uit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten